De wijdverbreide calorieën theorie.
Wat is eigenlijk een calorie? Een calorie is een manier om energie te meten.
Eén calorie is de hoeveelheid energie die nodig is om 1 gram zuiver water 1 graad Celsius te verwarmen. De hoeveelheid calorieën die er in een bepaald voedingsmiddel zitten drukken dus de potentiële energie uit van dat produkt. Tegenwoordig wordt vaak de kilocalorie (kcal) gebruikt en dit is de hoeveelheid energie die nodig is om 1 kg water 1 graad Celsius te verwarmen. Volgens het Voedingscentrum ligt de energiebehoefte van mannen tussen de 30 en 50 jaar met een inactieve leefstijl rond de 2500 kilocalorieën per dag en vrouwen van die leeftijd met dezelfde inactieve leefstijl hebben gemiddeld 2000 kilocalorieën nodig. De diverse voedingsstoffen leveren een verschillende hoeveelheid energie:
1 gram vet levert 9 kcal
1 gram koolhydraten levert 4 kcal
1 gram eiwit levert 4 kcal
De redenering van caloriearme diëten is dat wanneer je minder calorieën eet dan je verbrand je dus gewicht verliest.
Het Voedingscentrum zegt hierover: “ Voor het verbranden van 1 kilo lichaamsgewicht moet je ongeveer 7000 kilocalorieën verbranden.”
Volgens deze redenering moeten we dus 7000 kcal minder eten als we 1 kilo gewicht willen kwijtraken.
Er wordt niet gekeken door welk voeding deze calorieën geleverd want de redenering is : “een calorie is een calorie”. Dit zegt het Voedingscentrum daarover:
“Voor het gewicht maakt het geen verschil welke voedingsstoffen de calorieën leveren: elke calorie telt”.
In de online-folder van de Nederlandse Obesitas Kliniek vond ik dit: “Uw caloriebalans is in orde als u evenveel calorieën opneemt (eet) als de calorieën die uw lichaam verbruikt voor warmte en energie (arbeid).Het overschot aan calorieën wordt opgestapeld in de vorm van vet. Indien het aantal calorieën dat u verbruikt tijdens inspanningen groter is dan het aantal calorieën dat u via het voedsel binnenkrijgt, dan zal overtollig vet verdwijnen. Dit betekent dat ofwel minder voedsel, ofwel meer inspanning (of beiden) zal resulteren in gewichtsverlies.”
Klopt deze theorie?
De calorieën theorie zegt dus “een calorie is een calorie” en of dit van een koolhydraat, vet, of eiwit komt maakt niet uit bij gewichtsbeheersing. Verder zegt de theorie dat je minder calorieën zult moeten eten dan je verbrand als je wilt afvallen. Caloriearme diëten zullen vaak weinig vetten bevatten omdat die meer kcal hebben dan koolhydraten en eiwitten. In onze vet-fobisch gemaakte maatschappij lijkt dit voor velen ongetwijfeld een voordeel te zijn (maar dat voor een ander blog.....).
Het is echter zo dat het lichaam deze verschillende macronutriënten elk op een specifieke manier verwerkt die wel degelijk invloed hebben op gewichtsbeheersing. Zie ook bijvoorbeeld de studie van Ebbeling en Ludwig hierover (http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/06/when-a-calorie-is-not-just-a-calorie/).
Mensen vertellen dat ze minder moeten eten wanneer ze gewicht willen verliezen doet een beroep op de wilskracht van een persoon en gaat voorbij aan het feit dat snelle koolhydraten uit bewerkt voedsel de eetlust en ‘zoete trek’ stimuleren. Echter, kwaliteits-voedsel die veel vetten en eiwitten bevatten, en verse groentes zullen gewichtsverlies stimuleren zelfs wanneer ze meer calorieën bevatten dan een caloriearme maaltijd.
Wellicht heb je zelf ook ervaring met het volgen van caloriearme diëten en het niet verdwijnen van de beloofde overtollige kilo’s. Caloriearme diëten resulteren vaak in eerste instantie wel in gewichtsverlies maar daarna past het lichaam zich aan, de stofwisseling vertraagt enorm, en er wordt geen of nauwelijks meer gewicht verloren. Andere veelvoorkomende verschijnselen bij calorie-restrictie zijn: lusteloosheid, weinig energie, depressie, hongerig en geobsedeerd zijn door eten. Dat is wat er gebeurd wanneer we minder energie tot ons nemen dan we nodig hebben. Bij caloriearme diëten slaat het lichaam vet op en verbruikt spierweefsel om aan energie te komen. Dit is precies het tegenovergestelde van wat je wilt bereiken want evenredig wordt de stofwisseling vertraagt. Hoe meer spierweefsel je hebt, hoe sneller je stofwisseling is.
Calorieën tellen is dus geen goede manier om gewichtsverlies te bewerkstelligen. Wat wel werkt ben ik aan het beschrijven in mijn Online Afval Programma wat naar verwachting begin 2013 ‘live’ zal gaan.
